Uiensoep: een Franse klassieker

Ik ben gek op klassiekers. Het leuke aan een klassiek recept is dat het een verhaal heeft, zijn oorsprong vind in simpele ingrediënten en dat de bereiding vaak vraagt om een echte vaardigheid in de keuken. Zo leer je een heleboel van het maken van een klassieker!

Vandaag laat ik jullie zien hoe je een klassieke Franse uiensoep maakt.

EEN KLEIN BEETJE GESCHIEDENIS

Een beetje geschiedenis is altijd interessant om te weten en het zorgt voor een leuk gesprek aan de keukentafel. Veel van de klassieke gerechten hebben zo’n lange historie dat het niet altijd precies te zeggen is waar de oorsprong van een gerecht ligt. Maar het is leuk om de verschillende ideeën erover te ontdekken.

Zo lang als mensen soep kunnen maken is er wel sprake geweest van uiensoep. Uien waren namelijk makkelijk te verbouwen, lang te bewaren en er werden goeie eigenschappen aan toegeschreven. De Romeinen en Grieken maakten al vormen van uiensoep en er bestaat zelfs een verhaal over de ontdekking van uiensoep door Vikings.

Maar de uiensoep zoals wij die kennen, vind zijn oorsprong in Frankrijk. Er zijn meerdere verhalen over de ontdekking van deze soep en twee daarvan zijn verbonden met koning Louis XV. De soep is later opgepakt door modernere koks en werd verrijkt met wijn of andere sterke drank zoals cognac en natuurlijk het karakteristieke gegratineerde broodje met een flinke lading goeie kaas (volgens velen het beste stuk van deze soep).

WAT HEB JE NODIG?

Het grote probleem bij een maken van een klassieker zoals uiensoep is dat je vaak heel veel verschillende recepten en meningen vind over hoe je de soep zou moeten maken en wat er wel of niet in zou moeten zitten. Maar één ding is zeker. De soep heeft uien nodig.

(En ja, al die uien moeten ook gesneden worden.. dus bereid je maar voor op een flinke huilbui.)

Om de soep zijn karakteristieke rijke smaak te geven wordt er een vleesbouillon en wijn gebruikt. Extra smaakmakers zijn onder andere laurierblad maar ook tijm en knoflook. Wat mij betreft is dat een kwestie van de creativiteit van de kok zelf.

Om de soep een beetje “body” of dikte te geven worden bloem en boter gebruikt, waardoor de bouillon gebonden wordt.

STAP 1: Uien snijden en karameliseren

Eigenlijk is de eerste stap in het maken van uiensoep de allerbelangrijkste stap in het proces en zorgt voor de echte smaak aan het gerecht. Deze stap duurt ook het langst. Trek er gerust 1,5 uur voor uit.

Pel de uien en snijd ze in (halve) ringen. Als je zo’n mooie mandoline hebt, is NU het moment om deze uit de kast te halen. Je kan dan helemaal zelf kiezen hoe dik je de uienstukjes lekker vindt.

Wanneer alle uien gesneden zijn, gaan ze in de pan met een flinke lading boter en wat olijfolie. Gebruik een grote pan met genoeg oppervlakte zodat de uien het meeste contact hebben met de warmtebron en het makkelijker is om je soep straks in te koken. Je kan de uien nu een half uur met de deksel op de pan zacht laten worden op laag vuur, maar vergeet niet om af en toe te roeren.

Wanneer je uien mooi zacht zijn geworden is het tijd voor het karameliseren en hoe donkerder je uien zijn, hoe lekkerder je uiensoep gaat worden. Hier moet je bij blijven!

Neem de deksel van de pan en zet het vuur hoger. Blijf de uien omscheppen, je zult zien dat ze steeds een beetje bruiner zullen worden. Dit proces kan gerust 45 minuten duren. Let vooral op dat je uien niet aanbranden en voeg zo nodig wat extra boter toe.

STAP 3: de uiensoep op smaak brengen en laten inkoken

Dit is het makkelijke gedeelte. Als de uien mooi gekarameliseerd zijn voeg je een paar eetlepels bloem toe en bak je dit een paar minuten mee. De bloem zorgt ervoor dat de soep straks wat dikker is. Dan voeg je de wijn toe en laat je dit inkoken zodat de alcohol verdampt. Nu kan de bouillon erbij en de smaakmakers.

Laat de soep minstens 30 minuten zachtjes koken zodat alle smaken zich met elkaar vermengen.

STAP 4: Gegratineerd brood met kaas

Uiteraard zou Franse uiensoep niet compleet zijn zonder het gegratineerde broodje met kaas erin.

Als je ovenvaste soepkommen hebt kun je het brood met de kaas direct in de soep gratineren in de oven, maar ik doe het meestal apart.

Koop een lekkere Gruyère kaas, dat is niet goedkoop maar gelukkig zijn de rest van je ingrediënten niet duur. Hierdoor krijgt het gerecht een echte Franse touch. Mocht je geen Gruyére hebben maar wel Goudse kaas en wat Parmezaanse kaas dan zit je ook goed qua smaak.

Als je houdt van extra knapperige broodjes dan kun je ze eerst roosteren voor je de kaas erop doet, maar je kan ook gewoon gelijk de kaas erop doen en alles onder de ovengrill zetten. Beide manieren zijn lekker. Heb je geen grill? Zet je oven dan op 220 graden en wacht tot de kaas een beetje bruin wordt.

SERVEREN

Als je uiensoep lang genoeg heeft ingekookt proef je hem en kun je nog wat zout en peper toevoegen.
Schep de soep in kommen en serveer met de kaasbroodjes. Heerlijk om op te warmen op een koude dag!

Bewaren